De kennis- en ervarinstoets

Vanaf 1 april 2021 vervalt de verplichte kennis- en ervaringstoets voor het verhogen van een hypotheek zonder advies voor het verduurzamen van woningen. Er gelden hiervoor wel specifieke voorwaarden. Zo geldt het alleen tot een bedrag van maximaal € 25.000,- en moet de hypotheek aantoonbaar worden besteed aan de financiering van bepaalde verduurzamingsmaatregelen. De consument dient de aanvullende hypotheek bovendien af te sluiten binnen vijf jaar na het afsluiten van de hypotheek die reeds op de woning is gevestigd.

Is het voorgaande niet van toepassing dan blijft een kennis- en ervaringstoets verplicht bij het execution only afsluiten van een impactvol product, zoals een hypotheek of arbeidsongeschiktheidsverzekering.

De kennis- en ervaringstoets als poortwachter

Bij execution only is de kennis- en ervaringstoets, naast de productontwikkelingsnormen, de enige “poortwachter” voordat klanten een impactvol product afsluiten. Daarom vindt de AFM het belangrijk dat alleen klanten waarvoor het execution only kanaal geschikt is, ook van dit kanaal gebruik (kunnen) maken.

Naar aanleiding van een onderzoek dat de AFM eind 2020 heeft gedaan naar de kennis- en ervaringstoets bij het afsluiten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering, heeft de AFM een aantal aandachtspunten gepubliceerd in een factsheet. Deze aandachtspunten gelden niet alleen bij arbeidsongeschiktheidsverzekeringen, maar kunnen ook gebruikt worden om de kennis- en ervaringstoets bij andere impactvolle financiële producten te verbeteren.

Inhoud van de kennis- en ervaringstoets

Uitgangspunt bij het opstellen van een kennis- en ervaringstoets is dat de financiële dienstverlener moet vaststellen of de klant over voldoende kennis en ervaring beschikt om te begrijpen welke risico’s zijn verbonden aan het betreffende product én het execution only afsluiten van het product.

De vragen moeten er voor zorgen dat de financiële dienstverlener voldoende inzicht heeft in de kennis en ervaring van de klant met betrekking tot:
– de eigenschappen en risico’s van het betreffende financiële product.
– de eigenschappen en risico’s van execution only.
– de eigen financiële situatie van de klant en de behoefte aan het betreffende financiële product.

Als blijkt dat de klant de toets niet met een voldoende positief resultaat heeft gemaakt dient de financiële dienstverlener de klant te waarschuwen en er op te wijzen dat het inwinnen van advies raadzaam is.

Vanuit het perspectief van consumentenbescherming vindt de AFM het onwenselijk om een klant dan alsnog het product execution only af te laten sluiten, ook al is dit niet verboden. Daarom geeft de AFM in de factsheet de overweging mee om ‘knock-out’ vragen op te nemen, waarbij de klant bij een foutief antwoord het product niet meer zelfstandig mag afsluiten. Daarnaast adviseert de AFM te overwegen om geen herkansing aan te bieden. Mocht er toch de mogelijkheid van een herkansing geboden worden, zou dat idealiter een wezenlijk andere toets zijn. Die bij voorkeur pas na een afkoelingsperiode gedaan kan worden.

Kwaliteit van de kennis- en ervaringstoets

Het is belangrijk dat de toets goed aansluit bij het product en dat de vragen relevant zijn voor en ingaan op het betreffende product- en dienst. De vragen dienen een evenwichtig beeld te geven van het product en de risico’s.

Om er voor te zorgen dat de kennis- en ervaringstoets betrouwbare uitkomsten geeft dient de toets overwegend te bestaan uit inhoudelijke vragen. Daarbij kan worden overwogen om een hogere weging te geven aan de inhoudelijke kennisvragen ten opzichte van de ervaringsvragen.

Formuleer de vragen zorgvuldig en vermijd lange en moeilijk te begrijpen vragen. Zorg er voor dat de vragen en antwoorden niet op meerdere manieren uitgelegd kunnen worden en behandel maar 1 aspect in elke vraag. Zorg ook voor voldoende antwoordmogelijkheden per vraag en vermijd vragen waarbij de klant een mening over zichzelf moet geven, zoals: “heeft u voldoende kennis?”

Evalueer de kennis- en ervaringstoets

Periodiek dient te worden vastgesteld dat de kennis- en ervaringstoets nog voldoet en nog steeds past bij het betreffende product. Dat kan bijvoorbeeld door een aantal dossiers te bekijken waarbij het product execution only is afgesloten en vervolgens op basis van het dossier te bepalen of het product en de dienst passend waren.

Heeft u vragen over de kennis- en ervaringstoets neem contact met ons op.

ATTENTIE:
Tekst gemaakt naar inzicht van 12 april 2021. Wft Assist heeft bij het redigeren van deze tekst de nodige zorgvuldigheid betracht. Wft Assist is op geen enkele wijze verantwoordelijk voor schade die ontstaat als gevolg van onjuistheden in deze tekst. Op al onze werkzaamheden zijn onze Algemene Voorwaarden van toepassing. U kunt onze Algemene Voorwaarden altijd vinden op onze website: www.wftassist.nl